Hormonen in balans met TCM: hoe de Chinese geneeskunde kijkt naar hormonale disbalans, PMS, overgangsklachten en fertiliteitsproblemen.
Veel vrouwen die bij mij in de praktijk komen zegen vaak:
“Mijn hormonen zijn uit balans”
In de Chinese geneeskunde gebruiken we die term eigenlijk niet, want hormonen bestaan bij ons niet al aparte stof. Toch behandelen we precies dát; de schommelingen, de klachten, de stemmingswisselingen. Alleen… wij noemen het anders.
Wat zijn hormonen eigenlijk?
In de westerse geneeskunde zijn hormonen boodschapperstoffen die worden geproduceerd door klieren zoals de schildklier, eierstokken en de bijnieren.
Ze regelen je stemming, energie, menstruatie, slaap en je libido.
Als je hormonen “uit balans” zijn kan dit leiden tot allerlei klachten zoals:
- PMS
- Opvliegers
- Gewichtstoename
- Menstruatie problemen
- Infertiliteit
- Vermoeidheid of prikkelbaarheid
Waarom de Chinese geneeskunde geen hormonen kent
In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) spreken we niet over hormonen maar over Qi, Bloed, Yin en Yang. Wat wij westers gezien “hormonale schommelingen” noemen is in de TCM een verstoring in de cyclus van de Lever, Nier en Milt.
- De Nieren worden beschouwd als de bron van Yin, Yang en Essentie, ook wel JIng genoemd. Dit is de diepste energie die groei, vruchtbaarheid en veroudering reguleert.
- De Lever zorgt dat Qi en Bloed soepel stromen, dit is essentieel voor een regelmatige cyclus en natuurlijk voor een emotionele balans.
- De Milt voedt het Bloed en houdt het systeem stabiel.
Kortom: wat wij in het Westen hormonen noemen, is volgens de TCM een uiting van hoe goed jouw Yin, Yang, Qi en Bloed samenwerken.
Voorbeelden uit mijn praktijk
🌸 Vrouw van 51 met opvliegers en slapeloosheid
Haar voornaamste klachten waren: opvliegers, nachtzweten, onrust en slecht slapen.
Haar Chinese diagnose was een Yin leegte met opvliegend Yang. Door haar te behandelen met acupunctuur, shiatsu en Chinese kruiden zijn haar klachten enorm afgenomen. Ze werd niet meer 3 keer per nacht wakker, ze had echt veel minder last van nachtzweten (de handdoeken konden gewoon in de kast blijven liggen) en haar opvliegers zijn ook enorm afgenomen.
🌸 Vrouw 29 jaar PCOS en een kinderwens
Haar voornaamste klachten waren: cyclus van 40+ dagen en ze had kinderwens.
Uit onderzoeken door de gynaecoloog bleek dat ze PCOS had, op de echo waren heel veel follikels te zien maar geen duidelijke eisprong en verder had ze veel last van acne op haar kin en overbeharing.
In TCM-termen was dit een ophoping van Phlegm-Damp met een stagnatie van Qi en Bloed. Door haar ook te behandelen met acupunctuur, shiatsu en Chinese kruiden werd haar cyclus regelmatiger, minder lang en verminderde haar acne. Na ruim een half jaar van behandelingen kreeg ik een appje dat ze een positieve test in handen had. Inmiddels is haar zoontje geboren.
Hoe we hormonen in balans brengen – zonder hormonen
In de Chinese geneeskunde herstellen we de balans door het lichaam te helpen zichzelf te reguleren.
- Acupunctuur zorgt ervoor Qi en Bloed weer gaan stromen, dit brengt een natuurlijke balans in de hormoonhuishouding.
- Kruidenformules zoals Wen Jing Tang, Tian Wang Bu Xing Tang of Gui Pi Tang voeden Yin, Bloed en de Shen (je innerlijke rust).
- Shiatsu ondersteunt de meridianen en ontspant het zenuwstelsel
- Voeding speelt ook een heel belangrijke rol, dit moet warm, voedend en zonder rauwkost zijn.
- Voetenbaden met bijvoorbeeld gember versterken het effect van de behandeling. Soms krijgen vrouwen van mij moxa mee naar huis zodat ze thuis de behandeling voort te zetten.
Acupunctuur en hormonen – natuurlijke regulatie van binnenuit
Acupunctuur heeft een directe invloed op het hormoonsysteem doordat het de energiestoom (Qi) in het lichaam harmoniseert. Wanneer de doorstroming van Qi en Bloed in balans komt, reageert ook het zenuwstelsel en de hormoonhuishouding.
Onderzoek laat zien dat acupunctuur invloed heeft op de hypothalamus-hypofyse-ovarium-as, het regelcentrum dat ook in de westerse geneeskunde gezien wordt als de hormonale kern.
Met andere woorden: acupunctuur helpt je lichaam zijn natuurlijke ritme terug te vinden, zonder kunstmatige hormonen toe te voegen.
👉🏻 Recent onderzoek bevestigt dit beeld: in een studie bij vrouwen met premature ovarian insufficiency daalden de FSH- en LH-waarden en steeg het oestrogeenniveau na acupunctuur, een effect dat past bij regulatie van de HPO-as.
Bron: PubMed, 2024
In de praktijk ik vaak dat vrouwen na enkele weken behandeling merken dat hun cyclus stabieler wordt, hun slaap verbetert en de stemmingswisselingen afnemen. Het lichaam herinnert zich als het ware hoe het zelf weer in balans kan komen.
Wat je zelf al kunt doen
Een paar praktische tips om je hormonen op een natuurlijke wijze te ondersteunen:
- Ontbijt warm, havermout, soep, gekookte eieren, het restje van je avondeten
- Zorg voor voldoende rust en slaap
- Zit je in de overgang: vermijd koffie, alcohol en scherpe specerijen bij opvliegers
- Drink voldoende en dan vooral warm. Gekookt water is helemaal prima
Tot slot
Of je nu last hebt van PMS, overgangsklachten, fertiliteitsproblemen of een hormonale disbalans, in de Chinese geneeskunde kijken we naar jou als geheel.
Wil je weten wat ik voor jou kan doen?
Maak een afspraak of kijk voor meer informatie op mijn website Shiatsu praktijk Deurne
📚 Meer lezen: PCOS behandeling met Shiatsu, Chinese kruiden en acupunctuur